Mijn vaders moeder was een verzuurde vrouw met felle, bruine ogen. Het gebruik van eufemismen was haar vreemd; ze klaagde voortdurend; lachte zelden en verstond de kunst met iedereen overhoop te liggen.
Van haar acht kinderen zijn er drie uit huis weggelopen. Zelfs toen ze naderhand contact met mijn oma zochten, wilde oma niets van ze weten. Ze gooide de hoorn op de telefoon of liet ze gewoon op de stoep staan.
Overal waar ze op visite kwam, bracht ze onrust in hoofd en huis. Elk familiedrama deed ze haarfijn uit de doeken. Aan elk ”korstje” peuterde ze net zo lang tot het een open wond was.

Verplichte bezoekjes waren een beproeving. Het begon al bij binnenkomst: “Zo, komen jullie je zakgeld weer halen?” snauwde ze naar mijn broertje en mij. Die gulden kon ons gestolen worden. Liever hadden we dat oma eens vriendelijk naar ons lachte.
Op mijn broertje had ze de pik. Waarom? Iemand moest het zijn en hem kon ze hebben. Niet dat hij lastig was. Het kereltje zat intens braaf op de bank, bang zich te verroeren of op te vallen.
Later pakten we het anders aan.
‘Jongens, gaan jullie mee naar oma?’ riep mijn vader of moeder.
‘Welke oma,’ wilden we weten. Oh….die… ‘Nee, we hebben nog huiswerk!’

Omdat familie verspreid over het land woont, kreeg oma mondjesmaat bezoek. Vanwege haar vloekopwekkende karakter werd dat bezoek alsmaar minder. Niemand die in een opwelling van stoutmoedigheid oma ongezouten de les durfde te lezen. Ze had een zwak hart en stel dat ze erin bleef…dan had jij het gedaan…
Oma zal zich niet gerealiseerd hebben dat ze door haar eigen gedrag eenzaam oud geworden is. Mijn vader bleef trouw gaan, omdat hij zich daartoe sociaal verplicht voelde.

Haar uitvaart was eerder een gezellig samenzijn dan een rampzalige gebeurtenis.
Over de doden niets dan goed, hoor ik je denken.
Wel: op handwerkgebied was ze een creatieve duizendpoot.

Ik heb geprobeerd mijn oma te begrijpen.
Haar leven ging niet over rozen, maar dat geldt ook voor mijn andere oma en zij was de moeder Theresa van Rotterdam. Waarom kan het ene mens het goede in de ander blijven zien en ontwikkelt het andere een allergie voor emoties? Is het onwil, onmacht, overmacht?
Ik koester geen wrok tegen mijn zure oma. Integendeel: ze was mijn voorbeeld hoe ik NIET wilde worden.
En door haar hield ik nóg mijn meer van mijn andere oma.
Wat ik een prestatie vind, is dat geen van haar kinderen haar gedrag gekopieerd heeft.

Hebben/hadden jullie een lieve oma?