In de zon en uit de wind was het heerlijk toeven.
Mensen schoten als paddenstoelen uit hun huizen. Ook Joris en ik. We reden naar natuurgebied de Za.ag waar het wel de vierdaagse leek. Dat krijg je wanneer iets gepromoot wordt.

Een echtpaar parkeerde hun Auwdi naast onze auto en stapte uit. Allebei gehuld in zondagse kledij en akelig dure schoenen.
Joris stootte me aan en fluisterde: ‘Wedden dat die straks omkeren?’
Even later wurmden we ons door het ijzeren toegangshek. Het onverharde pad erachter lag er minder dras dan anders bij.
Desondanks schudde de Auwdi-vrouw zorgelijk haar speciaal voor rampen gereserveerde blik. ‘Hank, dit gaat ‘m niet wurden,’ zei ze tegen haar echtgenoot.

Tot onze verrassing stond er bij de splitsing naar links een bordje met “Verboden toegang.”

Iedereen liep braaf naar rechts behalve Man en ik.
Het bordje zei: “Geen wandelpad.”
Klopte helemaal! Het was een glibber- en glijpad.

Wij baggerden voort. Dan weer links, rechts, of het midden van het pad kiezend. Passeerden de autosloperij en het waterzuiveringsbedrijf. In de griend werd duidelijk waarom het geen-wandelpad-bordje was geplaatst: er werden driftig wilgen geknot. Op de achtergrond uitzicht op de Lekdijk.

Voorbij de roestige Beverbrug wrongen we ons tussen de houten palen het natuurgebied in.
De lucht blauw; knoppen aan de bomen: hier waren we voor gekomen.

Rosa – die aan een ernstige vorm van zelfoverschatting lijdt- probeerde een hele boomstam mee te sjouwen. Goed dat er geen andere wandelaars waren want die had ze van het pad gemaaid.

Joris zag het met zijn haviksogen als eerst: een zelfgemaakte hut. Wie droomt er niet van?

Onze ogen puilden uit toen we de verzamelde hoeveelheid (bouw)materialen aanschouwden. Hardop speculeerde Man – gek op getallen – hoeveel keer opa en oma heen en weer waren gelopen. In het gunstigste geval konden ze de spullen in een zeepkist over het baggerpad gesleurd hebben, waarna alles over het houten hek van het natuurgebied getild moest worden en dan nog een kilometer over hobbelig gras.
Op het bruine bord naast de ingang stond met witte verf de naam van de eigenaren en bouwers van de hut geschreven.
We leerden vooral één ding: dat opa en oma héél veel van Ferry, Sjouke, Noor, Ralf, Wies en Kim houden. En dat ze met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid in bed liggen met een hernia.

Poeh! Goed dat ik op een stoel zat toen Dien me de NOS-link appte, anders was ik gestrekt op het keukenzeil beland:

“ME-patiënten die altijd weggezet zijn als aanstellers, krijgen eindelijk erkenning. CVS/ME
is een ernstige chronische ziekte die voorheen door artsen werd afgedaan als een psychische aandoening.”

Lezers die me langer kennen, weten dat het over het Chronisch Vermoeidheid Syndroom of Myalgische Encefalomyelitis gaat.

Tot halverwege 2010 deed ik zeven dingen tegelijk. Deed als zzp’er inkopen op de bloemenveiling en gaf ’s avonds les. Hielp op Roos’ school. Rommelde in het  huishouden. Ik racefietste wekelijks 450 km, liep 20km hard en ging naar karate, en ineens was het: BOEM! Mijn lijf zei: flikker op, ik doe niet meer mee!

Ik deed hele dagen niets en toch werd de vermoeidheid en ik kreeg griepklachten die bleven.
“U heeft een depressie,” zei m’n huisarts.
M’n grootje. Die kreeg ik er gratis bij omdat ik van stilzitten ging janken. Ik hoopte dat ik iets van voorbijgaande aard had zoals de ziekte van Pfeiffer, maar bleek een gezonde zieke: alle te prikken bloedwaardes waren oké.
Bleef er maar een ding over: “Het zit tussen uw oren.”
Ik voelde me een zandkorrel in de wind.

Wat qut is, is dat je aan de buitenkant niets ziet. Voor een activiteit eet ik pijnstillers en doe gezellig. Niemand ziet hoe ik naderhand thuis op een stoel hang en de dag erna tol moet betalen.

Bij CVS is heel je systeem uitgeput. Vergelijk het met een zware griep met spierpijn en een algeheel gevoel van slapte. Sinds ik die ziekte heb, ben ik allergisch voor licht, geluid en drukte. Meer dan drie mensen is al een menigte.

Geroezemoes, een sociaal gesprek voeren tussen tien personen…het kan me gestolen worden. Net als achtergrondmuziek want die klinkt bij mij op de voorgrond. Uit eten met een gezelschap is een straf; ik krijg al wallen als zitzakken als ik eraan dénk.

In den beginne probeerde ik uit te leggen dat dat lamlendige griepgevoel en die allesoverheersende moeheid niet tussen mijn oren zat, maar daar ben ik mee gestopt nadat een geliefd familielid zei: “Ik heb precies hetzelfde als jij maar ik ga morgen gewoon naar mijn werk.” Had ik mogen kiezen, had ik liever een mes in m’n rug gekregen.

Wees eerlijk: als jij griep hebt, heb je zin in een verjaardag van iemand waar je veel van houdt? In boodschappen doen in een dichtbevolkt winkelcentrum? Wachten op Schiphol voor een lange vlucht naar weetikveel?
Want dat vergeten mensen: leuke dingen kan ik ook niet meer.

Ik ben alleen ’s middags het vrouwtje. Zit de middag tegen dan voel ik me een eendagsvlieg die haar dag niet heeft.
Het enige continue actieve aan mij zijn mijn gedachten en tongspier.

Nog steeds zit ik liever op een zadel dan op een stoel. Sport was de rode draad in mijn leven. Ik ben zowel de draad als mijn leven kwijt.
Ik ben een dubbel gezegend mensch want ik heb ook nog fibromyalgie. Doe braaf driemaal daags opdrukoefeningen. En triceps! Je zou ze moeten zien!

Kind, ach ja, Kind…één brok zonneschijn. Ze geeft me schouderklopjes, omhelzingen, verse dé-cappuccino’s en pakt een doekje wanneer ik geestelijk incontinent ben.

Ik blog zelden over m’n CVS. Ik ben meer dan die ziekte, ben niet zielig, heb een hekel aan zeiken en zie het als geestelijke fysiotherapie om de krenten in het leven te zien.

Maar toch, hè? Tegenwind gaat ook liggen. Kan iemand me misschien vertellen wanneer…?

‘Mevrouw, zou u even een paar meter verderop willen gaan staan? vraagt een studentiekoos type met een klembord in z’n hand.
‘Wie? Ik?’ vraag ik.
‘Ja, u.’
Verbijstering gaat met me op de loop maar ik houd stand.
‘Wil je erbij?’ vraag ik met een hoofdknik naar het schap met panty’s waar ik voor sta.
‘Nee, dat niet,’ antwoordt de jongeman met een raadselachtige glimlach. ‘U hoeft alleen maar even bij de rookworsten te gaan staan.’ Hij zegt het op zakelijke toon en gebaart met het klembord welke richting ik op moet lopen.
Hij is best leuk. Blauwe ogen. Een hoofd vol springerige krullen. Geen baard.

Ik begrijp er alleen geen hol van.
Je kan op dit moment een mitrailleur leegschieten in de Hema; de jongeman heeft geen belangstelling voor panty’s; er is geen brand; nergens een verstopping in een gangpad en het belangrijkste: ik blief geen worst.
Wat denkt deze leukerd? Dat ik een stakker met problemen ben? Wie mij weg wil jagen moet met steviger geschut komen. Een camera bijvoorbeeld; dan hól ik. Ik draai me om en concentreer me weer op mijn zoektocht naar nylons in de maat XXL. Kleiner hoef ik ze niet want dan hangt het kruis halverwege m’n schenen.

‘Mevrouw…’
Met een zucht draai ik me om. ‘Weet je moeder dat je hier bent?’ vraag ik vals maar op vriendelijk toon. ‘Ga bij haar koffie drinken of zo, maar laat mij alsjeblieft met rust. Oké?’
Kakel, Kakel, wat maak jij toch gemakkelijk vrienden…

Ik verwacht een teleurgestelde jongeman met een gezicht als een afdruiprek te zien, maar hij loopt met een grijns naar me toe, inclusief een uitgestrekte hand die ik negeer.
‘Gefeliciteerd, mevrouw. U bent een uitzondering! Ik zal het kort uitleggen: ik ben student psychologie aan de Erasmus universiteit en mag hier onderzoek doen in hoeverre mensen manipuleerbaar zijn, en dat bent u niet!
Sodeju! Iedereen maar zeggen dat ik dwars en eigengereid ben, terwijl ik gewoon niet-manipuleerbaar ben!

Mag ik u misschien enkele vragen stellen?’
‘Liever niet,’ houd ik vol.
‘Het antwoord op de eerste vraag weet ik al, hoor,’ zegt de student jolig.
‘Sorry,’ zeg ik, ‘vandaag heb ik geen goede dag.’ Het is nog waar ook. Ik zak bijna door m’n hoeven van vermoeidheid. Ik moest dringend naar de reformwinkel en sleepte me met m’n laatste restje energie naar de Hema, biddend dat ik onderweg geen bekenden zou tegenkomen. En thuis moet ik nog koken. ‘Als je wil, mag je de vragenlijst naar me mailen en vul ik ‘m thuis in,’ bied ik aan.
Hij wuift mijn aanbod weg. ‘Bedankt voor het meedenken, maar ik laat ik u verder met rust. Eén dingetje nog: in welke leeftijdscategorie valt u? Ik gok tussen de 20 en 30 jaar.’
Deze grap heeft hij ongetwijfeld honderd keer eerder gemaakt, maar ik vind ‘m geniaal. Mijn lach schalt door de lege winkel.
Werd het tóch nog gezellig.

Roos werkt als een wervelwind sinds ze in september begonnen is aan een dubbele Master aan het Erasmus. Ze volgt “HEPL” (Health, Economics, Policy and Law) een logisch vervolg op de bachelor die ze vorig jaar gehaald heeft.
En “Premaster recht.” Dit is een bachelor van drie jaar die in één jaar wordt gepropt. Alle inleidende vakken zijn geschrapt en docenten veronderstellen dat in studenten de kennis van derdejaars vakken zit. ‘De slavendrijvers,’ foetert Roos.
Slaagt Kind voor de Premaster dan kan ze volgend studiejaar haar definitieve Master “Zorgrecht” gaan volgen.

Dat ze twee studies tegelijk doet, is Roos’ eigen voorstel en heeft vooral een financiële reden. De overheid subsidieert namelijk één Masterstudie: je betaalt 2.000 euro in plaats van 10.000.
Nu zit er een joekel van een Maas in de wet. Of een Lek, waar wij aan wonen.
Wanneer je voor één vak van je eerste Master zakt, dan kan je aan een tweede Master beginnen met hetzelfde lage tarief.
Een kronkel van jewelste, maar je bent een dief van je portemonnee als je het laat.
Er is wel een probleem: zakken voor een vak zit niet in Roos’ systeem. Het cijfer zes vindt ze lelijk en een zeven te min. Mij zie je niet trillen van jaloezie met zo’n instelling; ze heeft het dan ook van een vreemde.

Een gedachte die knelde als een zwerfkei in haar schoen was dat beide studies volgen te zwaar zou zijn. 

‘What if I fail?’
‘Oh, my darling, what if you fly?’

‘Dan heb je het geprobeerd en dat vind ik dapper,’ zei ik. ‘Meer dan je best kan je niet doen. Kijk het aan tot kerst.’
Het waren intense maanden en ze is er nog niet…
Joris en ik spreken haar zelden: ze zit op de EUR of is onderweg.
Roos moet het nodige inleveren, wat niet meevalt voor een keiharde levensgenieter, maar alle gemaakte tentamens zijn binnen. In een moordend tempo appt ze haar vorderingen met ruime zevens/achten. En voor het eerst jubelde ze vanwege een zes, want het betrof een “grafvak.”

Het is een wonder dat ze alle kegels in de lucht houdt, want haar uitstelgedrag is van de buitencategorie. Als ze zeven weken voor een opdracht heeft, relaxt ze het liefst zes weken en zes dagen om zich daarna een slag in de rondte te werken.

Tussendoor is ze nog wel even voorzitster van het Erasmuskoor geworden, want alleen met een studie bezig zijn, is té saai. Ze heeft een bijleskind dat dit jaar eindexamen havo doet en tussendoor geeft ze de piano van jetje.
Mocht iemand in mijn nabijheid verkondigen dat studenten lui zijn, dan timmer ik hem/haar persoonlijk op de broodmolen!

Afgelopen jaar heb ik diverse disciplines in de geneeskunde bezocht.

Nergens vind je zo’n afspiegeling van de maatschappij als in wachtruimten van ziekenhuizen.

Twee dames uit het hogere segment namen naast mij plaats. Ze droegen zoveel make-up, het leken wel wandelende schilderijen.
De vrouw met paardenstaart diepte uit haar tas een tablet op. ‘Er is hier toch wel gratis wifi, hè?’ vroeg ze met een kak-rrrr aan haar vriendin.
‘Vast wel,’ antwoordde die geruststellend.
Paardenstaart liet foto voor foto voorbij glijden. Zijdelings loerde ik mee en zag een witte keuken. Herstel: een witte vlek. Vloer, plafond, apparatuur, kozijnen, lampen, kookeiland…alles was uitzichtloos wit.
‘Was een klus de perfecte handgrepen te vinden,’ klaagde Staart. ‘Alles heeft een ribbel of randje.

Ik weekte mijn ogen los van het scherm en keek naar twee dames links van mij. Qua opstelling en gedrag zouden ze een tweeling kunnen zijn. Een stoïcijnse blik; handtas op schoot; gehuld in pleisterkleurige kousen en comfortschoenen.

Tegenover me liet een jongeman met overtuiging een boer. Zijn moeder stootte hem met haar elleboog vinnig aan.
‘Wat nou!’ riep de knul.
‘Je benniet thuis!’ snerpte ze.
De zoon zette een ongeïnteresseerde blik op en schraapte een rochel omhoog.

Een echtpaar kwam binnen. De vrouw in beige regenjas dirigeerde haar man naar twee stoelen. ‘Ga jij daar zitten. ik regel alles.’
Na zich gemeld te hebben bij de balie ging ze naast haar man zitten. ‘Ik denk dat we zo aan de beurt zijn,’ zei ze voldaan.
‘Mens, heel de wachtkamer zit vol,’ bromde haar man.
‘We hebben een afspraak om 15 uur 15 en tijd is tijd,’ zei de vrouw op afgemeten toon.

Paardenstaart veegde verder en we belandden in de woonkamer. Wederom alles wit.
‘Mooi, hè?’ wees ze naar het behang. Het lijkt simpel, maar wit behang uitzoeken…’
‘Zullen we straks beneden nog even koffiedrinken?’ onderbrak haar vriendin de monotone rondleiding.
‘Hier om de hoek kunnen we gratis koffie pakken,’ antwoordde Staart. ‘Weet je hoeveel kleuren wit….’

Mens, mens, wat een geleuter.
Ik was een halfuur te vroeg en de afspraak liep een halfuur uit. Ik trok het effe niet meer, stond op en ging op zoek naar de koffieautomaat waar Staart het over had.
Op de gang rolde een oudere man in een stoel voorbij die tegen zijn zoon foeterde: ‘Koken kon ze ook niet! Ik had dat mens veel eerder de deur uit motten douwen!’
‘Rustig nou maar, pa. Ze is nu toch weg?’

De koffieautomaat om de hoek bleek ook heet water te verschaffen, en met die oogst liep ik terug de wachtruimte in, en ging in de buurt van de Tweeling zitten. De afwezigheid van witte ruis beviel me maximaal. Net toen m’n beker water leeg was, verscheen de neuroloog.

‘Nu zijn wij aan de beurt,’ zei de vrouw van de regenjas, en sjorde aan haar man ’s arm ten teken dat hij overeind moest komen. Hij ontworstelde zich aan haar greep maar ging toch staan.

‘Mevrouw Kakelbont,’ riep de neuroloog.

Moeten wachten in een ziekenhuis kan een tergende bezigheid zijn.
Aan mij lag het niet: zes minuten later stond ik weer op de gang.