De wereld is een mooi mens armer.

Vorige week overleed Jan, dé routeman.
In januari schreef ik nog een bijdrage voor zijn herinneringsboek als dank voor zijn 35 jaar bestuursfunctie van Tourclub de Waardrenner.
Onlangs hadden we nog e-mailcontact.
Mijn hersenen konden het niet verwerken.

Ontving mail van voorzitter met oproep: “Kom op je racefiets in clubshirt. Dan maken we als afscheid een erehaag van wielrenners, van de ingang van de begraafplaats tot het rouwcentrum.”

Racefiets afgestoft, bandjes opgepompt. Kreeg amper fietsschoenen aan; de rek was eruit.

Ruim zestig man/vrouw stelden zich ter plekke aan beide zijden van de weg op.
Toen de stoet de begraafplaats opdraaide, verstomden alle gesprekken. Vooraan reed een witte lijkauto. Helmen en brillen gingen af. Het was indrukwekkend en emotioneel.

Na afloop besloot ik een rondje Krimpenerwaard te fietsen. Het was een zonnige, winderige ochtend. Filosofeerde wat, snotterde wat, dacht aan Jan…

Die keer in de buurt van Moresnet, België. Verzopen van de regen, koud. We snakten naar hete koffie en eten. Werden we de kroeg uitgejaagd; mochten alleen buiten onder de luifel zitten.
‘Die zakt straks door, net als op de markt,’ zei ik. We rekten ons uit en tilden luifeldoek omhoog. Vergaarde hemelwater stortte als waterval langs zijkanten omlaag, net toen uitbater koffiekannetjes kwam brengen. Het water droop van z’n snor.
Bij het afrekenen bleek Jans portemonnee in de volgauto te liggen en kwam ik 35 francs te kort. Met gebalde vuist holde café-eigenaar achter onze fiets aan. ‘Gierige Hollanders! Vrekken!’ Een hoop gevloek.
’s Avonds, tijdens diner in hotel Willerwiltz (Luxemburg)  – de ganse fietsploeg weer compleet – vertelde Jan in geuren en kleuren. Zelfs de (Nederlandse) hoteleigenaar lag krom.
Twee dagen later – op de terugweg – wilde Jan het tekort terugbrengen, maar konden we de kroeg niet meer vinden.
‘Geef het op! Dit is geen toeval, maar een teken van het universum, Jan!

‘Hoe was het?’ vroeg Joris toen ik thuiskwam.
Vertelde dat we onverwacht persoonlijk afscheid hadden mogen nemen. ‘Nog nooit zoveel mannen in tranen gezien,’ zei ik.
‘Buiten, wachtend in de rij, stonden drie stokoude knarren in burger, die niet aansloten. Vroeg of ze stonden te wachten om te condoleren. Ze hadden nul interesse. Wat hep jij voor hempie an? vroeg eentje. Ik zei: dit is het vorige clubshirt. Dat ken je wel zien, bemoeide ander zich ermee. Hartstikke sleet, oordeelde derde.’
‘Sleets! Sleets!’ riep Man. ‘Shirt is niet sleets, niet eens verwassen. Hun ógen zijn sleets.
‘Jan zou het niets uitmaken, hè? Hij zou z’n schouders ophalen en zeggen: Jammer van de omstandigheden, maar leuk dat je er bent, meissie.’
Ik moest huilen.

Ging kijkje nemen in de tuin waar Roos in hangmat lag.
‘Mam, je hebt je fietskleren weer aan, dát is lang geleden! Ga je nou vaker fietsen? Kom erbij liggen. Wat zie je er leuk uit. Mag ik een foto van je maken?’
Weer een lach op m’n gezicht.

Ben “blij” dat ik afscheid mocht nemen. Wetend dat veel naaste familie vanwege  corona noodgedwongen thuis zat.

Lieve Jan. Tienduizenden kilometers hebben we samen gefietst, geouwehoerd en gelachen. Je was een familiemens, bescheiden, behulpzaam, de eenvoud zelve en vriendelijk tot in je botten. Je wordt voor altijd gemist. Ik hoop dat ze boven een fiets voor je hebben, en heel veel paradijselijke weggetjes.

‘Ikke is al vijf weken gestopt met roken. Cold turkey!’ zegt Vriendin glunderend.
Onverwacht staat ze voor m’n neus als ik buiten Rosa afspoel met de tuinslang. Als ik had geweten dat ze langs zou komen, had ik heel de week naar haar komst uitgezien.
‘Ik moest wel stoppen,’ vervolgt ze, ‘want als ik een sigaret opstak, ging ik bijna dood. Ik heb een luchtweginfectie.’ Dat laatste zegt ze op een toon alsof het een zeldzame aankoop betreft.
‘Slik je er pillen voor?’
‘Nee, tegen,’ zegt ze. ‘Chemische zooi. En ik heb ook bloedarmoede. Ik ben moe, joh! Weet ik ook eens wat dat is.’
‘Krijg je er iets tegen?’
‘Nee, voor. Staalpillen met ijzer.’
‘Van stoppen met roken en staalpillen slikken, kan je niet poepen.’
‘Dat is me opgevallen,’ bekent ze.
‘Ik krijg nog longonderzoeken. O, en de huisarts heeft me geadviseerd een afspraak met een coach te maken. Een coach!’ Ze trekt een gezicht alsof ze een dozijn levende insecten moet opeten.
‘Weet je wat zo fijn is aan adviezen?’ zeg ik.
‘Nou?’
‘Je kunt ze naast je neerleggen.’
Nu lacht ze. Het werd tijd.
Ze moet er helaas alweer vandoor. Het was een flitsbezoek: kort maar krachtig.
We omhelzen elkaar. ‘Zorg je goed voor jezelf, want daar ben je niet zo goed in?’
Ze wuift mijn opmerking weg.
‘Beterschap! En houd die koude turk erin, hè?’

Vriendins moeder staat op de stoep. Dat gebeurt vaker, want ze woont aan de overkant. We maken een praatje, grappen en grollen wat, tot ze vraagt: ‘Mag ik even binnenkomen? Ik heb slecht nieuws.’
Ik voel de glimlach in omgekeerde richting van mijn gezicht zakken.
Zodra onze billen de bank raken, zegt ze: ‘Carolien heeft gevraagd of ik het je wilde vertellen. Ze heeft longkanker. Uitgezaaid.’

Pas nadat ik drie vellen keukenpapier heb vol gesnotterd, besef ik dat het om háár dochter gaat.
Zo tactloos. ‘Sorry,’ zeg ik.
Het geeft niet, ze snapt het. Ze zegt: ‘Je moet maar – net als anders – kaartjes met gekke teksten naar haar sturen. Daar wordt ze blij van.’

Na twee chemokuren moet Vriendin wachten op de uitslag van een scan, die bepaalt of de behandeling effectief is.
Hemel en aarde zij geprezen: de tumoren zijn geslonken, sommige zelfs verdwenen.
‘Ik weet niet of ik zal lachen of huilen,’ app ik.
‘Doe het gewoon allebei. Maar wel tegelijk, hè?’ antwoordt ze.

Het gaat steeds beter; ze barst van de energie. Bestelt zelfs een nieuwe vloer voor haar huis.
Totdat ze na chemokuur vier maar niet opknapt en energie uitblijft. De scan is veelzeggend.

6 februari is ze overleden; 54 jaar oud.
Lieve Carolien, allerliefste vriendin.
Bedankt voor alles wat je me gaf en met me deelde. Maar vooral dat ik bij jou altijd mezelf mocht zijn.
Rust in vrede.

De wereld zal nooit meer hetzelfde zijn.

Roos en ik hebben ge-Bob-Rosst. Je-weet-wel, die Amerikaanse (kunst)schilder die iedereen aan het verven krijgt. Ik had van ‘m gehoord maar niets van zijn hand gezien.
Tijdens een dag onvervalst Hollands hondenweer liet Kind me een YouTube-filmpje zien en honderden afbeeldingen van te maken wandversieringen. We concludeerden dat we er niet dood naast gevonden willen worden. ‘Maar het gaat om het plezier tijdens het maken, mam,’ verzekerde Roos me.
Ik kreeg instant een zwak voor Bob toen ik ‘m hoorde zeggen: ‘Fouten bestaan niet, alleen happy accidents.’

Voor weinig schafte Roos veel aan: canvas, kwasten, spatels, olieverf… Het probleem was de geurloze terpentine. Bouwmarkten, drogisterijen, Kruidvat? Nee, nee, nee.
Dan maar met geur.
‘Ik bel papa, hij heeft ongetwijfeld liters,’ aldus Roos.
‘Jullie gaan toch niet mijn schilderskwasten gebruiken, hè?’ piepte Man.
‘Die liggen al op tafel uitgespreid,’ pestte Kind.
‘Nee, ik wil…’
‘Pah-hap, ik vraag om terpentine. Heeft die haren en een steel?’
Joris beerde ongetwijfeld op de werkgang heen en weer, buiten gehoor van collega’s.
‘We. Willen. Alleen. Maar. Je. Terpentine.’
Gerustgesteld deelde hij de vindplaats mee; Roos en ik draaiden de dop open en wendden met opgetrokken neus onze gezichten af. (Nee, dan wasbenzine…)

Ik startte het instructiefilmpje en Roos boorde haar creatief talent aan. Vanaf de zijlijn moedigde ik haar aan. Ze maakte vorderingen.
‘Nu jij!’ riep ze.
‘Nee, nee, ik kan dit alleen maar verpesten.’
‘We zouden het sámen doen.’
‘Ik meng de kleuren wel.’

Ineens vlogen twee penselen vol zwarte verf uit Roos’ handen en stuiterden op het vloerkleed.
‘We hadden er nog kranten op willen leggen,’ jammerde Kind.
‘Ik haal de vlekken weg met terpentine,’ zei ik, pakte een doek, een flinke dip bocht erop, en boenen maar. Idioot: de vlekken werden almaar groter.
Wanhoop ging met Roos aan de haal. Haar vader werd van dit accident allesbehalve happy.
‘Wat nu?’
‘Verder verven,’ zei ik. ‘Het kleed is toch al naar de gallemiezen. Er zit een winkelhaak in; vlekken die we er niet uitkrijgen: pies van Saartje; kots van Rosa. Tijd om dat ding onder tafel vandaan te rollen en in de kliko te smijten.’
Kind fleurde op.

Toen ons Roos’ kunstwerk af was, ruimden we alle troep op en stond Man voor de deur.
De woonkamer stonk uren in de wind…
Ik droeg zwarte sokken en bedekte met elke voet een vlek.
‘Ons kunstwerk!’ hield Roos haar vader voor.
‘Wouw!’ loog Man met verve.
‘Oma Kinderdijk had het zó aan de muur gehangen,’ sprak Roos liefdevol.
Dat was Joris ontroerend met haar eens.

Ik stapte opzij en wees naar beneden.
Waarna Roos en ik onszelf verwijtend de schuld gaven. En dat de verdwijntruc met terpentine een tragische uitwerking had gekregen.
Joris reageerde verbazend lenig. ‘Zullen we dat kleed meteen weggooien? Het heeft z’n beste tijd wel gehad.’

’s Avonds constateerden we dat de afwezigheid van het kleed absoluut een verbetering was.  Eensgezind happy.